مقایسه اثر برخی پارامترهای اکولوژیکی و چرای دام بر کمیت و کیفیت روغن های اسانس گونه هایartemisia sieberiو artemisia aucheri واقع در مراتع استپی و نیمه استپی استان اصفهان

چکیده دو گونهartemisia sieberi besser و artemisia aucheri boiss گونه های پایا از جنس درمنه هستند که غالباً به صورت خودرو در مراتع استپی و نیمه استپی ایران گسترش دارند. این تحقیق جهت شناسایی تاثیر برخی عوامل اکولوژیکی و چرای دام بر کمیت و کیفیت اسانس این دو گونه در مراتع استپی و نیمه استپی استان اصفهان انجام گرفت. نتایج شاخص های کمی و کیفی اسانس گونهartemisia sieberi نشان داد که تعداد ترکیبات اسانس این گونه در منطقه حسین آباد ?? ترکیب، منطقه گلچکان ?? ترکیب و در منطقه پل هنجن ?? ترکیب بود. بازده میزان در سه منطقه مورد مطالعه نیز از ?/? تا ?/? متغیر بود بنابراین تعداد ترکیبات اسانس، بازده اسانس و همچنین اثرات آنتی اکسیدانی اسانس در منطقه حسین آباد نسبت به دو منطقه دیگر بیشتر بود. مقادیر فاکتورهایی نظیر میانگین بارش سالانه و میزان ارتفاع از سطح دریا در منطقه حسین آباد نسبت به دو منطقه دیگر کمتر بود و نتایج تجزیه تحلیل آماری نشان داد که فاکتورهای کمی و کیفی اسانس این گونه با میزان بارش و ارتفاع همبستگی منفی دارد. در هر سه منطقه مورد مطالعه در بخش مورد چرای دام تعداد ترکیبات اسانس و اثرات آنتی اکسیدانی آن نسبت به بخش قرق بیشتر بود. سه ترکیب عمده و مشترک اسانس این گونه در هر سه منطقه عبارت بودند از: alpha-thujene،alpha-pinene ، camphene که در این میان میزان ترکیب alpha-thujene از همه ترکیبات بالاتر بود. نتایج فاکتورهای مورد بررسی در مورد اسانس گونه artemisia aucheri نشان داد که تعداد ترکیبات اسانس این گونه در منطقه قزآن ?? ترکیب، منطقه قمصر ?? ترکیب و در منطقه حفاظت شده کرکس ?? ترکیب بود و منطقه قزآن با بازده میزان اسانس ??/? درصد نسبت به دو منطقه قمصر با بازده اسانس ?/?? درصد و منطقه حفاظت شده کرکس با بازده ?/?? از درصد اسانس بیشتری برخوردار بود. همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی اسانس این گونه در منطقه قزآن نسبت به دو منطقه دیگر بیشتر بود. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بازده اسانس و خاصیت آنتی اکسیدانی اسانس این گونه با میزان بارش و ارتفاع همبستگی مثبت دارد. سه ترکیب عمده و مشترک اسانس این گونه در هر سه منطقه عبارت بودند از: 1,8cineol، borneol، verbenol که میزان ترکیب verbenol از همه ترکیبات بالاتر بود. واژه های کلیدی: artemisia sieberi, artemisia aucher ،بازده اسانس، خاصیت آنتی اکسیدانی، چرای دام.